Het valt bijna niet meer weg te denken uit onze actualiteit: het Vlaamse grondwaterpeil staat alarmerend laag omwille van aanhoudende droogte, terwijl delen van Vlaanderen tegelijk kampen met zware wateroverlast. De winter van 2024-2025 was nog een recent voorbeeld van zo’n uitzonderlijk natte periode. Deze extremen tonen aan dat onze waterhuishouding onder druk staat, en dat duurzaam waterbeheer geen vrijblijvende keuze meer is.
We belichten daarom vandaag voor u de Hemelwaterverordening.
Wat betekent dat voor u?
Wie een omgevingsvergunning aanvraagt – of het nu gaat om nieuwbouw, uitbreiding of heraanleg – krijgt te maken met strikte voorschriften over hoe er met regenwater moet worden omgegaan. Naast andere sectorwetgeving, moet ook de Hemelwaterverordening strikt worden nageleefd. Deze verordening werd recent vernieuwd en legt de nadruk op natuurlijke infiltratie van water in de bodem. Elke aanvraag moet nauwkeurig berekenen hoeveel vierkante meter verharding wordt toegevoegd, en aangeven via welke voorzieningen het regenwater zal worden opgevangen, geïnfiltreerd of hergebruikt.
Voor bestaande bebouwing zijn er ‘milderende’ maatregelen voorzien, maar het puzzelwerk blijft technisch en detailgevoelig. Een fout of onvolledigheid in het aanvraagdossier kan immers leiden tot aanzienlijke vertragingen in de vergunningsprocedure – of zelfs tot een volledige weigering van de vergunning. Door wateropvang en -infiltratie tijdig en correct te voorzien, vermijdt u extra kosten en latere aanpassingen. Bovendien bouwt u aan een toekomstgericht project waarin duurzaamheid en regelgeving hand in hand gaan.
Kortom: wie de regels correct naleeft, bespaart tijd, geld én zorgen.
Waarom deze regels er zijn: het bredere plaatje
De vernieuwde verordening steunt op drie kernprincipes: water vasthouden, bergen en pas in laatste instantie afvoeren. Ze sluit daarmee aan bij het groeiende besef dat regenwater niet zomaar moet worden afgevoerd, maar lokaal beheerd. De impact van weersextremen laat zich steeds sterker voelen, zoals ook het Departement Omgeving aangeeft. De voorbije jaren werden afwisselend gekenmerkt door langdurige droogte en grootschalige overstromingen. De vooruitzichten voor de komende jaren voorspellen een gelijkaardig patroon.
Het doel is dus om elke druppel water maximaal ter plaatse te houden om droge periodes te overbruggen én de impact van verharding op overstromingen te beperken. Dat vereist niet alleen het opvangen van hemelwater, maar vooral ook het bijhouden en hergebruiken ervan. Dat kan via hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen of hergebruiksystemen (bijvoorbeeld voor toiletspoeling of het besproeien van de tuin). Op die manier gaan we zuiniger om met het vloeibare goud dat uit onze kraan stroomt tijdens periodes van droogte, én wapenen we ons tegen piekbelasting bij zware regenval.
Het naleven van de Hemelwaterverordening is dus niet alleen een wettelijke verplichting, het is ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Wat u vandaag op uw perceel doet, heeft een directe impact op het collectieve waterbeheer. U helpt mee om overstromingen te voorkomen, droogte te verzachten en onze waterreserves op peil te houden. Elke bouwheer die meewerkt, draagt bij aan een klimaatrobuust Vlaanderen.
Wat kunnen wij voor u betekenen?
Bij LAWTREE staan we u graag bij om deze complexe puzzel correct te leggen. We helpen u de regelgeving te interpreteren, maken de vertaalslag naar de praktijk en stemmen uw vergunningsaanvraag af op de wettelijke vereisten. Zo bent u zeker dat uw dossier juridisch klopt, en dat u bouwt aan een project dat zowel wettelijk als ecologisch helemaal future-proof is.